Bando: η πιο γνωστή πολεμική τέχνη της Myanmar

Το Bando είναι μια αμυντική άοπλη πολεμική τέχνη από τη Μιανμάρ. Τα βιρμανικά συστήματα μάχης αναφέρονται συνολικά ως Thaing.

Σαν μέθοδος πρώτα διδάσκει τις βασικές στάσεις και τους βηματισμούς. Σε δεύτερο επίπεδο διδάσκονται οι άμυνες και οι αποφυγές. Οι επιθετικές κινήσεις διδάσκονται στο τρίτο στάδιο.

Οι περισσότερες από τις τεχνικές bando διδάσκονται με τις φόρμες ή Aka. Οι Aka αποτελούνται από ρυθμικές κινήσεις τού κεφαλιού, των ισχύων, των ποδιών και των χεριών και είναι γνωστές με το όνομα danseq. Είναι τα αντίστοιχα Kata του Karate και τα Poomsae του Taekwondo. Οι Aka εκτελούνται αρχικά σόλο, και όταν ο μαθητής προχωρήσει, εκτελούνται σε συνεργασία με δύο ή περισσότερους αντιπάλους. Σε προχωρημένο στάδιο επιδιώκεται η εφαρμογή των τεχνικών σε αγώνες. Ο ελεύθερος αγώνας τέλος συγκεντρώνει όλα τα οφέλη από τα προηγηθέντα στάδια.

Γενικά το Bando τονίζει την άμυνα, αφήνοντας την πρωτοβουλία στον αντίπαλο, ενώ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στίς αντεπιθέσεις και προτιμάται ο αγώνας μικρής απόστασης (Close-quarter).

Οι επιθετικές μέθοδοι τού Bando βασίζονται στις κινήσεις των ζώων. Αυτό ίσως οφείλεται στήν επιρροή των αντίστοιχων στυλ από την Ινδία και την Κίνα. Τα ζώα πού «χρησιμοποιούν» είναι το αγριογούρουνο,  ο ταύρος,  η κόμπρα, το ελάφι, ο αετός, ο πίθηκος, ο ερωδιός, η λεοπάρδαλη, ο πύθωνας, ο σκορπιός, η τίγρη, η οχιά, και ο μαύρος πάνθηρας.

Οι πρώτες αυτοκρατορίες τής Μιανμάρ ιδρύθηκαν κατά τη διάρκεια του 11ου αιώνα, όπως δείχνουν οι ανασκαφές. Από την περίοδο αυτή οι πολεμικές τέχνες διδάσκονταν με μυστικότητα από τούς Ari Gyi (μοναχούς) στα μοναστήρια που ονομάζονταν PWE Kyaung.

Οι πολεμικές τέχνες υπέφεραν πολύ εξαιτίας των περιορισμών που επέβαλαν οι βρετανικές δυνάμεις κατοχής (1824-1948). Όποιος βρισκόταν να εξασκεί ή να διδάσκει Thaing χαρακτηριζόταν επαναστάτης και οι εκδηλώσεις Thaing είχαν απαγορευτεί εντελώς. Ο σιδεράδες απαγορευόταν να κατασκευάζουν όπλα,  με εξαίρεση το παραδοσιακό διακοσμητικό σπαθί της Μιανμάρ, το ονομαζόμενο Dha.

Μετά την ανεξαρτησία της Μιανμάρ, τό Thaing αναβίωσε. Η κυβέρνηση εισήγαγε τις πολεμικές τέχνες στην αστυνομία και το στρατό,  στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.   Υποστηρίχθηκαν επίσης οι αθλητικοί αγώνες σε όλη την χώρα.   

Το 1933,  ο δημιουργήθηκε στο Maymyo στη βόρεια Βιρμανία, ο Στρατιωτικός Αθλητικός Σύλλογος από τους Γκούρκα.  (Οι  Γκούρκα είναι στρατιώτες Νεπαλέζικης εθνικότητας, προσλαμβάνονταν από τότε στον βρεταννικό και ινδικό στρατό και έχουν μέχρι καί σήμερα την φήμη των ατρόμητων πολεμιστών).

Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μια πολύ σημαντική προσωπικότητα, ο Ba Than (Gyi), τότε διευθυντής φυσικής αγωγής και αθλητισμού τής Βιρμανίας επί είκοσι πέντε χρόνια, προσπάθησε να ενώσει τις τεχνικές από τα διάφορα στυλ Bando και να το εκσυγχρονίσει με την ίδρυση ενός νέου συστήματος.

Τό Bando εισήχθη στίς ΗΠΑ το 1958, από τον Δρ Maung Gyi, οποίος  άρχισε να το διδάσκει επίσημα στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον. Ήταν γιος τού Ba Than (Gyi). Ο Δρ Maung Gyi, ένας εξαιρετικός αθλητής και χαρισματική προσωπικότητα, είχε αναπτύξει μια πολύ δυτικότροπη και επεκτάσιμη μορφή για το Bando. Στην εξάσκηση και τη διδασκαλία του είχε προσεγγίσει πολλά διαφορετικά συστήματα (Gojo Ruy, Taekwondo, δυτικά στυλ κ.λ.π.) πριν  να επιστρέψει σε μια πιο παραδοσιακή μορφή του Bando. Το 1968 δημιουργήθηκε η Αμερικανική Ένωση Bando (ABA). Παρέμεινε έως το 2005 επικεφαλής εκπαιδευτής της Ένωσης.

Το Bando εισήχθη στην Ευρώπη στη δεκαετία του 1960 από τον U Hla Win, ο οποίος μετανάστευσε στην Αγγλία και άνοιξε αρκετές σχολές στην περιοχή του Λίβερπουλ.   Αργότερα,  στα τέλη του 1986,  εισήχθη και  στη Γαλλία, την Ελβετία και την Ισπανία από τον Αμερικανό εκπαιδευτή Jonathan Collins.   Ο Collins ήταν ένας από τους καλύτερους μαθητές του Δρ Maung Gyi και κατά την δεκαετία του ’80 ήταν πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Bando.

Η Διεθνής Ομοσπονδία (International Bando Association, I.B.A.) ιδρύθηκε στίς αρχές του 1960,  αλλά στην πραγματικότητα, η IBA αρχειοθετήθηκε στη Μιανμάρ το 1997 από τον εκπαιδευτή Jonathan Collins και τον εκπαιδευτή  Jesus Vazquez Rivera.  Από τον Μάρτιο του 2009 η Ομοσπονδία μετονομάζεται σε International Thaing Bando Association (I.T.B.A.). Πρώτος πρόεδρός της για 3 χρόνια ήταν ο Jesus Vazquez Rivera. Από τον Οκτώβριο του 2012, πρόεδρός της πλέον είναι ο Sayagyi U Hla Win. Η έδρα της ITBA βρίσκεται στη Λοζάννη στήν Ελβετία.