André Nocquet: γεφυρώνοντας Ανατολή και Δύση με το Aikido

Ο Andre Nocquet υπήρξε ο πρώτος μη Ιάπωνας που τιμήθηκε με το 8^ο Dan στο Aikido. Η συνεισφορά του στην τέχνη και την διάδοσή της στην δύση και κυρίως στην Γαλλία είναι αναμφισβήτητη.

Όμως το σημαντικότερο είναι ότι απόδειξε τρία πράγματα:

Το πρώτο ότι η αγάπη για ένα κάτι είναι αυτή που μπορεί να παραμερίσει όλα τα εμπόδια.

Το δεύτερο είναι ότι τελικά οι αλλαγές έρχονται από πολύ λίγα άτομα που, ακολουθώντας το όραμά τους μπορούν και ενεργοποιούν την κρίσιμη μάζα των ανθρώπων που χρειάζεται για να υπάρξει η εξέλιξη.

Το τρίτο είναι ότι οι κλασικές πολεμικές τέχνες μπορούν να λειτουργήσουν σαν γέφυρες ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς και κουλτούρες. 

Άς δούμε πως έχει αυτή η καταπληκτική ιστορία.

Ο Andre γεννήθηκε στην Δυτική Γαλλία, στο Μπορντό, το 1914. Το 1932 πήγε στο Παρίσι ακολουθώντας το πάθος του για την άσκηση, αλλά και αναζητώντας ένα αντιστάθμισμα στο μικρό σώμα του, ήταν 1,65 m, βρέθηκε στην σχολή του Edmond Desbonnet, πατέρα της φυσικής κουλτούρας στην Ευρώπη. Εκεί άρχισε να μαθαίνει ελληνορωμαϊκή πάλη. Το 1937 μπήκε στο Jujitsu με εκπαιδευτή τον Ισραηλινό Moshe Feldenkrais. Ακολούθησε το Judo με τον εκπαιδευτή που το εισήγαγε στην Γαλλία, τον Mikinosuke Kawaishi. Από αυτόν μάλιστα πήρε και την μαύρη ζώνη στο Judo.

Θεωρώντας ότι στον δρόμο δεν είναι δεδομένο ότι κάποιος θα τον αρπάξει, όπως στο Judo με συγκεκριμένο τρόπο από το πέτο, πιστεύει ότι το Aikido θα ήταν αυτό που θα έκανε την μαχητική του ικανότητα πλήρη. Το Aikido το γνώρισε το 1949 με τον Minoru Mochizuki 10^ο Dan. Το 1951 συμμετέχει στην πρώτη επίσημη επίδειξη του Aikido στο Παρίσι, μαζί με τα μεγάλα ονόματα του συστήματος.

Το 1952 συνεχίζει την εκπαίδευσή του με τον Tadashi Abe και το 1954 παίρνει την μαύρη ζώνη. Είναι ο Abe που του βάζει την ιδέα να πάει στην Ιαπωνία να μελετήσει το Aikido με τον δημιουργό του συστήματος, τον Morihei Ueshiba.

Παράλληλα με όλα αυτά σπούδασε γυμναστική και φυσικοθεραπεία. Από το 1936 είχε πάει στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Μπορντό, και είχε ανοίξει ιατρείο.  Δίδασκε έχοντας 300 μαθητές. Διέδωσε το Judo σε όλη την Νοτιοδυτική Γαλλία. Είχε  εκπαιδεύσει όλους τους δασκάλους στην Νοτιοδυτική Γαλλία και κυριαρχούσε μεταξύ Poitier και Biarritz. 

Ο  Abe όμως του άναψε φωτιές. Η σκέψη αυτή τον βασάνιζε για μήνες. Είχε ήδη οργανώσει την ζωή του τόσο σαν φυσικοθεραπευτής όσο και σαν εκπαιδευτής Judo.

Αλλά λίγο το πάθος του για τις πολεμικές τέχνες, λίγο η πρόκληση, λίγο η αναζήτηση, λίγο η τρέλα, τα παρατά όλα και ψάχνει να βρεί τρόπο να πάει στην Ιαπωνία. Να σημειώσουμε ότι τα ταξίδια δεν ήσαν όπως σήμερα. Από μόνα τους ήταν μια περιπέτεια. Όχι ίσως σαν διαδικασία όσο πολιτιστικά. Η διαφορά κουλτούρας ήταν έντονη και η αποδοχή του ξένου είχε τις δυσκολίες της. Τα μαχητικά στυλ της Ασίας δεν είχαν αρχίσει ακόμη να διαδίδονται προς την Δύση και δεν είχαν οργανωθεί όπως σήμερα. Δεν θα ήταν λάθος αν λέγαμε ότι η απόφαση αυτή ήταν, ως ένα βαθμό, ένα άλμα στο κενό. Άφηνε πολλά πίσω και έμπαινε σε μια αβέβαιη κατάσταση. Όμως ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο!

Αξιοποιεί μια Μορφωτική Συμφωνία μεταξύ της Γαλλικής και της  Ιαπωνικής κυβέρνησης σε θέματα φυσιοθεραπείας και την υποστήριξη του Ακαδημαϊκού Georges Duhamel, που ήταν και οικογενειακός φίλος. Ο Duhamel τον προτρέπει να μην πάει με αεροπλάνο, «γιατί η Ασία πρέπει να κερδηθεί με μικρά βήματα». Σαλπάρει λοιπόν με ένα πλοίο θαλάσσιου ταχυδρομείου με το όνομα «Λάος». Το ταξίδι κρατά ένα μήνα και αυτός είναι ο μοναδικός επιβάτης τέταρτης τάξης. Διδάσκει τους αξιωματικούς του πλοίου τεχνικές Jujitsu και αυτοί σε αντάλλαγμα του δίνουν μια καμπίνα πρώτης κατηγορίας, ζεστή και ανθρώπινη.

Είναι ο πρώτος από όλο τον κόσμο που προσκλήθηκε απ’ ευθείας από τον Ueshiba να μείνει μέσα στην οικογένειά του. Τρώει με τον Δάσκαλο και κοιμάται στο πάτωμα. Το φαγητό είναι λιτό, πολύ ρύζι και ψάρι. Ιδιωτικά ο Ueshiba πιστεύει ότι οι μαθητές του και οι γιοί του είναι το ίδιο. Κάθε πρωί στις 5.00 πρέπει να ξυπνά και μαζί με τον Δάσκαλο Nobuyoshi Tamura να καθαρίζουν το Dojo. Όμως δεν γνωρίζει λέξη ιαπωνικά. Με τα αγγλικά του λύνει το πρόβλημα της επικοινωνίας. Με τον ίδιο τον Ueshiba, όπως λέει, δεν χρειάζεται να μιλά. Η διδασκαλία του είναι «από μυαλό στο μυαλό».

Η προπόνηση ήταν 5 ώρες την ημέρα. Αν και η κούραση είναι πολλή το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η διαφορά κουλτούρας μεταξύ Ιαπωνίας, Ανατολής και Γαλλίας, Δύσης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο διάλογος που ακολουθεί. Ο Andre θέλει να ρωτήσει κάτι τον Ueshiba.

Nocquet: Δάσκαλε μπορώ να σε ρωτήσω κάτι;

Ueshiba: όχι γιατί δεν θα καταλάβεις την απάντηση που θα σου δώσω.

Nocquet: και πότε θα μπορώ να σε ρωτήσω;

Ueshiba: αυτό θα το αποφασίσω εγώ.

Να σημειώσουμε ότι αυτός ο διάλογος δεν ήταν ούτε χιούμορ ούτε βέβαια επίδειξη αυταρχισμού του Ueshiba. Περιέγραφε την διαφορά κουλτούρας. Ο Andre έπρεπε πρώτα να «αδειάσει» το μυαλό του για να μπορέσει να το «ξαναγεμίσει».

Καταφέρνει και μένει στο Hombu Dojo από το 1955 έως το 1957 σαν Uchi-deshi (θα το λέγαμε  οικότροφος) όπου μαζί με τον Terry Dobson είναι οι μοναδικοί μη – Ιάπωνες.

Το καλοκαίρι του 1958 επέστρεψε στην Γαλλία.

Το 1959 πηγαίνει στις ΗΠΑ να διδάξει την αστυνομία.

Συνεχίζει την εκπαίδευσή του με τον Abe και όταν το 1960 ο τελευταίος επιστρέφει στην Ιαπωνία ο Andre αναλαμβάνει την σχολή.

Το 1985 προάγεται στο 8^ο Dan. Είναι ο πρώτος μη – Ιάπωνας που το καταφέρνει αυτό.

Το 1988 ιδρύει την σχολή του την Groupe Historique Aikido Andre Nocquet (GHAAN).  

Ο Andre Nocquet πέθανε στις 12 Μαρτίου του 1999. Η σχολή του υπάρχει μέχρι σήμερα. Θα εκπλαγείτε από την οργάνωση και την ποιότητα που αναδεικνύει η ιστοσελίδα της: www.ghaan.com